Door René van Hasselaar
In 1991 werd de comic wereld opgeschrikt door een niet aflatende geruchten stroom dat een aantal van Marvel’s bekendste tekenaars de uitgeverij zouden verlaten om voor zichzelf te beginnen. Werden deze geruchten in het begin nog afgedaan met kreten als ‘dat verhaal is er alleen maar zodat die jongens meer geld kunnen vragen’, later bleek er toch wel iets achter te zitten. Op een gegeven moment kwam er dan een persbericht de wereld in dat de oprichting van Image bekend maakte. Image werd een nieuwe comic uitgeverij die het eigendom was van zeven tekenaars. De zeven waren Erik Larsen, Jim Lee, Rob Liefeld, Todd McFarlane, Whilce Portacio, Marc Silvestri en Jim Valentino. Volgens het persbericht zouden de tekenaars hun eigen creaties gaan uitbrengen zonder enige restrictie van een uitgeverij die het alleen maar om het geld te doen was.
De verwachtingen waren hoog gespannen, het ging tenslotte om de tekenaar/schrijver van Spider-Man, de tekenaar van Amazing Spider-Man, de tekenaar/schrijver van Guardians of the Galaxy, de tekenaar van Wolverine, de tekenaar van X-Force, de tekenaar van X-Men en de tekenaar van diverse X series.
Na dit eerste persbericht kwamen er meer. Hierin werd onder andere verteld dat Image een bedrijf was voor comic makers en niet voor zakenlui die hun zakken wilden vullen over de rug van zielige tekenaars en schrijvers. Ook maakten de oprichters bekend dat zij hun beste werk ooit zouden maken. Bij Marvel hadden ze niet het achterste van hun tong laten zien, bij Image zou het echte geweld pas losbarsten. Tenslotte werden er serie namen genoemd. Elke tekenaar zou met een mini serie beginnen en bij gebleken succes van de figuren zou er een ongoing serie gaan verschijnen. Erik Larsen zou de Savage Dragon brengen, Jim Valentino ShadowHawk, Jim Lee Wildcats, Todd McFarlane Spawn, Marc Silvestri Cyberforce, Whilce Portacio Wetworks en Rob Liefeld zou met Youngblood komen.
April 92 was het dan zover. Onder veel trompetgeschal verscheen Youngblood #1 in de winkel in een gigantische oplage. Wild geworden door alle verwachtingen verdween de hele oplage in de handen van lezers en verzamelaars waarmee meteen de trend was gezet voor de overige series. Spawn kwam in mei, de Savage Dragon in juli, augustus zag Wildcats en ShadowHawk voor het voetlicht komen en in oktober verscheen het eerste nummer van Cyberforce. Door persoonlijke problemen had Whilce Portacio zich uit Image teruggetrokken en het eerste nummer van Wetworks kwam dan ook pas in juni van 1994 uit. Van al deze comics waren de oplage cijfers torenhoog. De record houder was Spawn nummer één met een oplage van drie miljoen exemplaren.
De bomen leken tot in de hemel te groeien en het verhaal van de Image groep viel in de categorie van krantenjongen tot miljonair. Er waren echter enkele donkere wolken aan de horizon van de jeugdige miljonairs. Zonder een echte editor bleken de heren absoluut niet in staat tot het met enige regelmaat produceren van een nieuw deeltje van hun series. Ook het feit dat de comics het puur van de tekeningen moesten hebben en niet van het verhaal (welk verhaal?) was niet bevorderlijk voor de series. Er vielen al snel een hoop kopers af, of door de magere verhalen of door het onregelmatig verschijnen van nieuwe deeltjes. Gelukkig voor Image waren er nog genoeg liefhebbers van hun tekeningen en verzamelaars over om het leven mooi te houden. Alleen het gebrek aan nieuwe comics in de winkels zat de heren behoorlijk dwars en dus werd aan andere mensen gevraagd om comics onder het Image label uit te brengen zodat er elke maand tenminste iets in de winkel lag. Dit waren onder andere Mike Grell met Shaman’s Tears en Sam Kieth met de Maxx.
De Image eigenaars namen ondertussen iemand aan om te zorgen dat hun eigen comics weer wat regelmatiger zouden verschijnen en begonnen hulpjes om zich heen te verzamelen. Jim Lee besloot dat Wildcats zo’n succes was dat hij na een pauze van een half jaar niet opnieuw begon maar gewoon met nummer vijf verder ging. Daarnaast richtte hij Wildstorm op. Dit was zijn studio waar hij diverse tekenaars in dienst nam om series voor hem te maken. Een paar voorbeelden hiervan zijn Deathblow, Gen13 en (hoe ironisch) Wetworks. Marc Silvestri begon wel opnieuw met Cyberforce, maar ook hij richtte een eigen studio op die tegenwoordig Top Cow heet. Rob Liefeld maakte het van alle Image oprichters echter het bontst. Hij richtte Extreme Studio’s op waarvoor hij allemaal Rob Liefeld klonen in dienst nam. De ene na de ander serie kwam uit onder het Extreme (en later Maximum Press) label. Alles leek op elkaar en van veel series kwam het slot nooit uit omdat de verkoop cijfers erg laag waren of men in de haast gewoon ‘vergat’ om het volgende deel enigszins op tijd uit te brengen.
Todd McFarlane ging ondertussen gewoon zijn eigen weg. Vrij regelmatig verschenen er nieuwe deeltjes van Spawn in de winkel alhoewel er gefluisterd werd dat McFarlane hulp bij het tekenen had. Op een gegeven moment verscheen de naam van Greg Capullo als inkter en later zelfs als tekenaar. Nu kon McFarlane het zich veroorloven om zeer goed te betalen want niets en niemand kon aan de verkoopcijfers van Spawn tippen. Om te bewijzen dat Image wel degelijk aan schrijvers kwaliteiten dacht liet hij zelfs vier nummers door anderen schrijven. Om precies te zijn Dave Sim, Neil Gaiman, Frank Miller en Alan Moore. Erik Larsen deed ondertussen hetzelfde als Marc Silvestri. Na zijn Savage Dragon mini serie kwam de Savage Dragon ongoing serie, waarvan elk deel nog steeds geschreven, getekend en geïnkt wordt door Erik Larsen. Jim Valentino bracht ondertussen met hulp van Chance Wolf het verhaal van ShadowHawk in diverse mini series tot een slot. Daarnaast begon hij onder het Shadowline Ink. logo diverse niet zo succesvolle series waaronder het geflopte maar geweldige 1963.
Zo ging het enige tijd vrolijk door totdat de bodem uit de comic markt viel. Iedereen die alleen maar comics kocht voor de investering kwam erachter dat die doos met Spawn #1 die op zolder lag geen miljoenen waard was maar slechts een paar dollar. De ratten verlieten als hazen het zinkende comic schip met als resultaat dat maand na maand de comic verkopen met tientallen procenten inzakten.
Spawn, de marktleider, kelderde van een oplage van anderhalf miljoen naar 160.000 stuks per nummer, en ook de andere series maakten een dergelijke val door. Alle Image eigenaars kwamen erachter dat er iets moest gebeuren of ze konden weer bij Marvel in dienst treden en hun eigen studio’s opheffen.
Alleen Todd McFarlane maakte zich nergens druk over. Behalve de Spawn comic, waar hij zelf steeds minder aan deed, had hij ook een bloeiend speelgoed imperium opgezet. Volgens conservatieve cijfers verdient hij per jaar enkele miljoenen dollars, kortom: Todd is binnen.
Ook Jim Lee had met zijn Wildstorm studio inmiddels een groot genoeg imperium opgezet om de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien. Dit niet in het minst door succes series als Gen13. Daarnaast brengt hij onder het Homage label diverse series uit die het eigendom zijn van de mensen die deze comics maken. Dat zijn series als Astro City en Leave it to Chance, die bij de echte comic liefhebber kreten van verrukking losmaken.
De overige vier hadden het een stuk moeilijker. Marc Silvestri had een (te) kleine studio en zijn belangrijkste titel, Cyberforce, holde met sprongen achteruit. Dit mede door het feit dat Silvestri zelf niets meer tekende en de mensen die zijn comics maakten niet goed genoeg waren volgens de Image klanten. Inmiddels is Top Cow een heel erg succesvolle studio geworden door een combinatie van goed op de markt inspelen en stom geluk. Het goed reageren op de markt blijkt uit het feit dat series die niet genoeg succes hebben snel gestopt worden (Weapon Zero) en het geluk komt door de ongekend grote populariteit die Witchblade kreeg. Hieruit kwam vervolgens The Darkness voort en de Top Cow succes story is geschreven.
Een ander probleem dat Silvestri had was zijn verhouding met collega Rob Liefeld. De twee konden zo slecht met elkaar opschieten dat Silvestri Image verliet en zelf onder het Top Cow label doorging. De overige Image eigenaren konden ook steeds slechter met Liefeld opschieten, met als hoofd argument dat hij steeds meer titels bij Maximum Press uitbracht (waarvoor hij geen geld verschuldigd was aan de Image groep), dat Liefeld tenslotte eieren voor zijn geld koos en Image definitief verliet. Nog geen maand later keerde Marc Silvestri terug op het Image nest waardoor de groep nu uit vijf mensen bestaat.
Erik Larsen ging koppig op de ingeslagen weg voort. Maak zelf een comic die je leuk vindt en het publiek vind je wel. Zijn gelijk blijkt wel uit het maandelijks verschijnen van een nieuw deel van de Savage Dragon waarin hij doet wat hij wil en niet wat de wereld van hem eist. Het nadeel is dat hij andere dingen die hij erg goed vindt, zoals Freak Force, niet langer kan uitbrengen. Wat Erik Larsen betreft ziet de toekomst er redelijk zonnig uit. Hij is geen multi miljonair maar hij heeft een leuk leven en hij doet wat hij goed kan en leuk vindt. Het (wat mij betreft) enige slechte punt aan Larsen is zijn grote ego. Op een bepaald moment had hij een vete met Peter David en die vocht hij uit in de brieven pagina van de Savage Dragon, zodat de lezer met pagina na pagina van gezeur overspoeld werd in plaats van met brieven over de comic.
Rob Liefeld is een verhaal apart, ondanks het uit Image verdwijnen, het mislukken van het ene project na het andere, rechtszaken tegen onder andere Image en Marvel gaat hij ongehinderd door met het uitbrengen van nieuwe series onder steeds andere uitgevers vlaggen. De helft van de comics die hij via de Previews heeft aangeboden zijn nooit uitgekomen, maar hij laat zich nergens door tegenhouden. Hopelijk gaat het beter nu hij onder het Awesome label in de persoon van Jeph Loeb iemand heeft gevonden met een wat beter zakelijk inzicht.
De laatste van de zes founding fathers is Jim Valentino. Hij heeft het roer vrij radicaal omgegooid. Na het eindigen van het ShadowHawk verhaal heeft hij de superhelden voorlopig weer aan de kant gezet en maakt hij met A Touch of Silver een semi autobiografische comic in zwart wit. Daarnaast laat hij onder de Image paraplu allerlei alternatieve comics verschijnen die op deze manier een breder publiek kunnen bereiken en daardoor een grotere overlevingskans krijgen. Zoals Valentino zelf zegt doet hij dit voor het plezier dat deze comics hem verschaffen en omdat hij hoopt dat meer mensen zullen genieten van series zoals Espers, Jinx en Soulwind.
Wat kan er tenslotte van de diverse Image oprichters gezegd worden en met name over hun kreet dat Image een veilige haven voor de comic maker moest worden? Jim Valentino en Erik Larson houden zich redelijk aan deze kreet uit de oertijd van Image, terwijl Rob Liefeld en Todd McFarlane overkomen als twee mensen die elke dag hun geld zitten te tellen. Marc Silvestri en Jim Lee tenslotte hangen een beetje tussen deze twee groepen in. Aan de ene kant hebben zij hun studio’s die elke maand er een paar comics uitpoepen, aan de andere kant proberen zij de comic makers toch wel kansen te geven. Lee via zijn Homage en Silvestri geeft zijn mensen de kans eigen series onder het Top Cow label uit te brengen. De volgende vijf jaar zullen ons tonen waar het Image schip dan vaart.