Door Dennis Janssen
In 1992 werd de comicwereld opgeschrikt door de entree van een nieuwe jonge schrijver. Vanaf Hellblazer #51 gaf gevierd schrijver Jamie Delano het schrijversstokje over aan Garth Ennis. Hoewel Ennis reeds enkele verhalen op zijn naam had staan die voornamelijk in Engeland gepubliceerd waren, was hij relatief onbekend bij het grote publiek. Ennis won echter snel de goedkeuring van de Hellblazer lezers en gedurende zijn ‘run’ op Hellblazer nam het lezersaantal van deze serie drastisch toe, en wordt Ennis zijn versie van John Constantine door velen als de ultieme gezien. Ennis verliet Hellblazer om te gaan werken aan de nieuwe serie Preacher. Dit betekende een direct succes voor Ennis en zijn naam als schrijver was definitief bevestigd.
Als gevolg van zijn populariteit wil bijna elke uitgeverij dat Ennis iets voor hen schrijft. Ook DC wil steeds meer werk van Ennis uitbrengen. Gevaar van een grotere kwantiteit schuilt er meestal in dat de kwaliteit van het werk naar beneden gaat. Helaas heb ik moeten constateren dat dit ook bij Ennis het geval is. Hoewel er nog steeds enkele juweeltjes door hem worden geproduceerd, zijn er de afgelopen tijd mijns inziens ook redelijk wat miskleunen van hem verschenen.
Laten we een reisje langs de series van Garth Ennis maken. Allereerst de reeds genoemde Hellblazer. Ennis zet hier een meer menselijke versie van John Constantine neer. Om eerlijk te zijn kan ik geen enkel slecht punt op de Hellblazer ‘run’ van Ennis bedenken. Goed doordachte verhalen met daarin de juiste opbouw en snelheid in het verhaal. Voeg daar aan toe dat Ennis Glenn Fabry overhaalde om de covers van Hellblazer te gaan tekenen en Garth ontvangt voor zijn Hellblazer inspanningen een 10+. Een flinke tijd later verschijnt de special “Heartland”, waarin John Constantine’s vroegere vriendin Kit de hoofdrol speelt. Heel anders dan de gebruikelijke Hellblazer verhalen (geen mystiek, geen demonen, geen magie, etc.), maar een waar meesterstuk van het weergeven van emoties.
Tijdens zijn werk op Hellblazer vervaardigde Ennis de miniserie “Goddess”. Een goed verhaal met misschien iets te veel geweld, maar zeker het lezen waard. Ook werkte hij aan de ten dode opgeschreven Demon serie. Hierin kon je duidelijk merken dat DC de serie al had opgegeven en dat Garth van alles uit mocht proberen. Dit leverde leuke, goede en slechte zaken door elkaar op (soms zelfs op 1 pagina). Het belangrijkste wat uit dit stuk werk naar voren is gekomen is de creatie van het figuur Hitman (later meer hierover).
Na afsluiting van de Hellblazer periode startte Ennis met zijn nieuwe serie, “Preacher”. Daar begonnen volgens mij de problemen. Vat dit niet verkeerd op. De eerste delen van “Preacher” zijn net als de Hellblazer verhalen niets minder dan meesterwerkjes. De verhalen zijn goed doordacht, de figuren intrigerend en na elk deel kijk je alweer uit naar het volgende. Nee, waar voor mij de eerste kenmerken van verminderde originaliteit en kwaliteit naar voren kwamen zijn de Preacher spin-offs geweest. Ik heb het dan over “Saint of Killers”, “The story of you know who” en “The good old boys”. “Saint of killers” had een leuke start, maar na twee delen verhaal ontstonden twee delen die slechts bestonden uit gewelddadigheden die geen enkel doel dienden. Als de bedoeling van Ennis is geweest om de lezer op deze manier te laten zien hoe moordlustig de “Saint” is, dan is hij daar aardig in geslaagd. Bij mij kwam het echter alleen als heel slechte bladvulling over. “The story of you know who” vond ik een slechte poging om een sociaal drama te schrijven. Om het gegeven van de zelfmoord van Kurt Cobain weer eens op te rakelen en een in de problemen geraakte tiener in Cobain’s voetstappen te laten volgen door ook de gemakkelijkste weg uit zijn problemen te laten nemen is ongeveer al 1002323 keer eerder gedaan. Ook het feit dat de zelfmoord ala Cobain mislukte, omdat Arseface niet recht kon schieten blinkt niet uit in originaliteit. Tenslotte “The good old boys”. Mijn oordeel: drie keer niks. Een verhaal zo flinterdun dat het net zo goed in 3 pagina's verteld had kunnen worden, en dan was er nog ruimte voor een “double spread page” geweest. Veel grof taalgebruik (waar Amerikanen misschien erg van onder de indruk van zijn), meer doden dan gedurende de Vietnam oorlog en een boerenpummel die sex wil hebben met alles wat ook maar enigszins beweegt. Tja, dat zijn voor mij niet de ingrediënten voor een uurtje leesplezier. Voeg daar de prijs van $4.95 aan toe en je kunt je voorstellen dat ik mij flink bekocht voelde. Wil je alleen maar geweld, maar dan nog met een scheutje humor, dan kun je veel beter het door Garth Ennis geschreven “Punisher kills the Marvel Universe” lezen. Dat is goedkoper en nog vele malen leuker ook!!!!
Overigens lijkt het wel of de “ongoing” Preacher serie ietwat momentum verliest. De serie is op dit moment nog steeds goed voor een uitdagende “read”, maar ik bespeur wat zeurderige tonen. Zo loopt er nu al enige tijd een sub plot over de relatie tussen Cassidy en Tulip. Bij de 4 tot 5 pagina’s die per deel nu hieraan gespendeerd worden moet ik altijd aan de Mieke Telkamp hit “Waarheen, waarvoor” denken. Het duurt en duurt, maar er gebeurt helemaal niets. Garth Ennis heeft recentelijk laten weten dat “Preacher” eigenlijk geen ongoing serie is, maar een heel lange limited serie (net zoals b.v. Sandman was). Ik denk dat dit geen slecht idee van Garth is, want of hij de serie gedurende ettelijke jaren nog interessant weet te houden betwijfel ik.
Sinds een jaar of twee schrijft Ennis ook een serie die zich in het DC Universe afspeelt. Het gaat hier over de eerder genoemde “Hitman”. Hitman is geen held, maar een huurmoordenaar die niet zomaar iedereen neerschiet (eigenlijk alleen slechterikken). Dit gegeven was bij het begin origineel (net zoals de bezetting van de ondersteunende figuren), maar nu de serie bij #19 is aangekomen lijkt ook hier de rek er een beetje uit te zijn. Hopelijk kan Ennis een konijn uit de hoge hoed toveren, anders zal de serie Hitman waarschijnlijk alleen nog maar blijven verkopen op de naam van Garth Ennis en niet op zijn schrijverskwaliteiten.
DC probeerde ook zijn science fiction label, Helix, via Ennis zijn naam aan de man te brengen. Ennis schrijf voor hen de serie “Bloody Mary”, een verhaal dat even makkelijk onder de Vertigo vlag uit had kunnen komen. Dit neemt echter niet weg dat “Bloody Mary” een steengoed verhaal was. Het eind liet echter weinig ter interpretatie over. Mary smelt samen met een parasiet die haar van binnen opvreet. Maar niets is veranderlijker dan het einde van een goed verkopende comic. Wie schets mijn verbazing toen “Bloody Mary II” aangeboden werd. In tegenstelling tot het eerste deel is er veel geblaat en weinig wol. Mary leeft nog (hoe weet niemand), blijkt ineens niet meer de rationele persoon te zijn die ze in de eerste serie wel was en wederom wordt de lezer op een portie nodeloos geweld getrakteerd. Helix had zichzelf toch wat anders gepositioneerd.
Naast het werk voor DC heeft Garth Ennis het afgelopen jaar ook werk voor andere uitgeverijen gedaan. Allereerst bedacht hij “The Darkness” voor de Top Cow studio. “The Darkness” is een aardige serie, maar geen hoogvlieger (geen spitse dialogen, geen uitgediepte figuren). Voor de verandering introduceert Ennis maar weer eens een antiheld. Net als in “Hitman” is ook de hoofdrolspeler in “The Darkness” een huurmoordenaar. De andere twee door Ennis uitgebrachte verhalen zijn wat mij betreft echt de bodem van zijn werk. Zowel van de Painkiller Jane/ Darkness crossover (Event) als de eerste delen van de nieuwe Shadowman serie (Acclaim) gaat niets uit. Slaapverwekkende vertoningen die het papier waarop zij gedrukt zijn nog niet waard zijn. Voor degene die van echte horror comics houden en geld over hebben zijn dit echte aanraders.
Misschien lijkt het nu alsof ik helemaal niets van Garth Ennis meer goed vind. Velen van jullie zullen denken:”als je je aan dergelijke verhalen stoort, dan moet je ze gewoon niet meer lezen”. Daar ben ik het helemaal mee eens. Het is echter heel moeilijk om de huidige stand van de verhalen van Garth Ennis in te schatten. Hoewel ik veel van zijn werk beduidend minder vind, produceert hij nog steeds meesterwerken. De laatst van hem verschenen series “The Unknown Soldier” en “Pride and Joy” waren van buitengewone klasse (hoewel een blinde het einde van Pride and Joy vanaf 20 kilometer afstand aan kon zien komen). Vooral “The Unknown Soldier” kan ik iedereen aanraden.
Wat moet je ter afsluiting dan nog zeggen. Misschien een korte opsomming. Mijns inziens is de kwaliteit van het werk van Garth Ennis het laatste jaar aanzienlijk naar beneden gegaan. Ik denk dat dit komt door de hoeveelheid verhalen die hij schrijft. Gelukkig weet Ennis ook nog steeds de nodige diamantjes op te leveren. Daarom hoop ik dat Ennis zich weer op enkele titels zal gaan richten. Dan krijgen we waarschijnlijk weer het niveau van “Hellblazer”, de eerste delen van “Preacher” en “The Unknown Soldier” op een maandelijkse basis terug. Laten we hopen dat de binnenkort te verschijnen “Enemy Ace” een eerste stap in deze richting is.