Door Dennis Janssen
Eén van de beste dingen die ik in de tijd dat ik nu comics spaar tegen ben gekomen zijn de Valiant comics die uitgebracht werden toen Jim Shooter daar aan het roer stond. Na Jim’s vertrek werden de Valiant comics slechter en slechter, wat tot gevolg had dat zo’n kleine twee jaar geleden alle series stopte. Aangezien Acclaim (dat Valiant ondertussen had overgenomen) het toch nog steeds een goed idee vindt om comics uit te blijven geven (volgens mij met name als ondersteuning voor hun computerspelletjes) werd een jaar geleden het Valiant Universum onder de “bezielende” leiding van Fabian Nicieza met veel bravoure opnieuw opgestart. Fabian ging alles beter maken dan het ooit geweest zou zijn, met behulp van toptalent (d.w.z. bekende schrijvers en tekenaars). Een boute uitspraak, vooral als je Jim Shooter als maatstaf hebt. Daarom nu een “onafhankelijk” onderzoek naar de kwaliteit van Valiant toen en Valiant nu. Hierbij worden series uit de eerste Valiant periode als Secret Weapons, Psi Lords, Armourines, Timewalker, Geomancer, Dr. Mirage en The Visitor buiten beschouwing gelaten, aangezien Jim Shooter toen reeds lange tijd bij Valiant was vertrokken.
Laten we ons eerst beperken tot de kernseries. In de Jim Shooter periode waren dit Magnus, Solar, XO Manowar, Harbinger en Shadowman. Kijken we naar de huidige line-up, dan zien we dat Magnus, XO Manowar en Shadowman wederom aanwezig zijn, dat er van Solar quarterlies en mini-series verschijnen en dat de plaats van Harbinger door de serie Troublemakers is ingenomen.
Magnus is de enige serie die zowel toen als nu een hoog niveau haalt. Hoewel de setting heel anders is (in de Jim Shooter periode speelde Magnus zich in de verre toekomst af) weet Tom Peyer een interessant personage als Magnus neer te zetten; hoewel deze Magnus zeer weinig weg heeft van de Magnus uit de eerste Valiant periode. De andere series uit het Nicieza tijdperk zijn zonder meer van veel lagere kwaliteit.
De specials rond de huidige Solar zijn niet slecht, maar boven gemiddeld komen ze niet uit. Het spreekwoord ‘veel geblaat en weinig wol’ komt hier sterk naar voren. Ieder Solar verhaal wordt aangekondigd als de volgende wereldschokkende gebeurtenis, maar vaak zijn dit loze woorden. Verhalen zoals deze in de eerste Valiant Solar serie werden opgebouwd zien we nu niet terug, want alles moet in 48 pagina’s gebeurd zijn. Wat is daar het slachtoffer van? Juist: de ontwikkelingen van de figuren, die nu erg 1-dimensionaal overkomen.
XO Manowar had in de eerste incarnatie heel veel originele dingen (en Barry Windsor Smith als tekenaar). Een levend harnas, een barbaar uit lang vervlogen tijden die niets van de huidige maatschappij moest weten (Aric) en zeer interessante bijfiguren (Spider Aliens, Ken). De huidige XO? Niets meer dan de doorsnee comic, waarin een superintelligente geleerde een innige relatie met zijn lievelingsproject, een levend harnas, aangaat. Dertien in een dozijn verhalen.
Harbinger was een verademing. Het teambook gebeuren lag bij alle uitgeverijen zowat op zijn gat, want of we het nu over de FF, Avengers, JLA of New Titans hadden, alle rolpatronen kwamen in alle series terug. Harbinger doorbrak dat. Prima uitwerking van de figuren, die alle normale rollen doorbraken (een van de hoofdrolspelers was een dik meisje dat gek van comics was, vaak kwamen de uniformen niet verder dan een rood T-shirt en de helden hadden zelfs geen high-tech hoofdkwartier). Het huidige teambook van Acclaim’s Valiant Heroes is Troublemakers, waarin een stel kinderen met speciale gaven in een “laboratorium-huis” wonen om daar hun krachten te ontwikkelen en af en toe eens naar buiten te glippen. Ook hier geldt: “been there, done that”. Misschien dat Acclaim met Troublemakers duidelijk op de jongere markt gericht is, maar hoe je het ook bekijkt, de kwaliteit van Harbinger wordt op geen enkel moment benaderd.
Het droevigst is het gesteld met Shadowman. De Shadowman van Bob Hall was een interessant figuur met dito verhalen, de huidige Shadowman is niets meer dan een explosie van nutteloos geweld. Waar Bob Hall met ‘suspense’ de lezers probeerde te winnen, gaan Garth Ennis en nu Jamie Delano voor zoveel mogelijk fysiek geweld. De Shadowman van een paar jaar geleden vergelijken met die van nu is ongeveer gelijk aan het vergelijken van ‘Silence of the lambs’ met ‘Friday the 13th deel 9’.
Met betrekking tot de eerste “core” titels wint de Jim Shooter era dus duidelijk. Maar hoe zit het met de “second wave”? Een paar jaar geleden bestond deze uit Archer & Armstrong, Eternal Warrior, Turok, Hardcorps, Rai, Bloodshot en Ninjak. Vriend Fabian stelt hier Quantum and Woody, Eternal Warriors Quarterly, Turok Quarterly, Trinity Angels, Dr. Tomorrow, Bloodshot en Ninjak tegenover.
Archer & Armstrong en Quantum & Woody zijn beide “buddybooks”, series die vooral gaan over het wel en wee tussen twee vrienden. Daar stopt ook direct elke vergelijking. Waar Barry Windsor Smith een leuk, humoristisch en aanstekelijk duo neer zette verzandt Christopher Priest in een lawine van banaliteit en platheid. Waar Archer & Armstrong subtiel was in het vertellen van het verhaal is Quantum & Woody net zo subtiel als een moker in je gezicht. Waar Archer en Armstrong soms ontroerde tot je een traan in je oog had (nee ma, ik huil niet, ik heb net uien staan snijden!!), daar ontstaan bij Quantum & Woody spontaan waterlanders door het bedroevende niveau van deze serie.
Tip van Dennis: wie nog Quantum & Woody spaart stopt direct en koopt in plaats daarvan elke week een back-issue van Archer & Armstrong, dat is namelijk leuker en goedkoper.
De plaats van Eternal Warrior is ingenomen door Eternal Warriors Quarterly. Natuurlijk was Gilad altijd al een gedreven man, maar in deze serie is hij alleen nog maar een maniak. Daarnaast heeft hij niet eens de hoofdrol, die is weggelegd voor zijn broer Ivar. Weg zijn de leuke uitstapjes die schrijvers maakten naar verhalen uit Gilad’s verleden, weg is zijn relatie met de Geomancers. Ik kan mij voorstellen dat andere lezers de nieuwe stijl van Eternal Warriors Quarterly prefereren boven de oude Eternal Warrior, maar ik wil hier graag een oude Engelsman citeren:”It’s not my cup of tea!”.
Toen Turok voor het eerst bij Valiant verscheen had ik mijn twijfels. Ik had goede herinneringen aan Turok en Andar in “The Lost Land” en het zien van Turok met een bionische boog streek mij tegen de haren in. Na enkele delen heb ik echter mijn idee van de Turok die ik kende losgelaten en ben hem gaan zien als een hedendaagse Turok. Hierdoor zag ik zijn avonturen in een nieuw daglicht en dat maakte het al een stuk beter. Gelukkig had Turok nog wel hetzelfde karakter als de Turok uit de Gold Key/ Dell serie. Ik heb hetzelfde geprobeerd met de Turok uit de Nicieza stal, maar ik ben er niet in geslaagd ook maar iets van mijn Turok terug te vinden, behalve dat zij beide Indiaans bloed hebben. De hedendaagse Turok is mijns inziens een prototype van de Generatie X die te pas en te onpas het woord “Cool” laat vallen. Kan iemand die zich de oude Turok herinnerd zich de volgende conversatie voorstellen? Andar: “Turok, there is the honker”. Turok: “Cool!!!”. Dacht het niet. Misschien dat deze Turok de jeugd van tegenwoordig aanspreekt (beetje rondhangen, beetje zuipen, beetje vreemdgaan, beetje vechten), maar een “oude” man zoals ik kan niet in zijn huid kruipen!
Hardcorps is nooit een persoonlijke favoriet van mij geweest. Hoewel het concept leuk was spraken de personages me niet zo aan. Wat dat betreft is het “teambook” Trinity Angels” echter nog minder. Verhalen op niks af met drie vrouwspersonen die mij voor geen minuut door hun persoonlijkheid kunnen boeien. Wel moet ik zeggen dat de tekeningen van Trinity Angels van hoge kwaliteit zijn. Als er liefhebbers zijn voor tekeningen van zeer wel geschapen (cup dubbel F) vrouwelijk schoon die een gebrek aan verhaal niet zo erg vinden, dan is dit dé comic voor hen. Voor sommigen dus een aanrader!
De volgende vergelijking is moeilijk te maken. Rai en Dr. Tomorrow zijn totaal verschillende series. Eén ding dat ze gemeen hebben is dat de kwaliteit hoog is. Beide series bouwen op originele ideeën en sterke figuren. Als hier een winnaar uit moet komen is het Dr. Tomorrow van Bob Layton, maar het verschil zou dan ongeveer 0.00000001 punten zijn.
Bloodshot is een serie die me nooit echt heeft aangesproken en dat doet hij nu ook niet. Aangezien ik van de Acclaim serie slechts drie delen gelezen heb vind ik niet dat ik hier een eerlijke vergelijking kan maken, hoewel het natuurlijk wel wat zegt dat ik de serie al na drie delen stop heb gezet.
Als laatste dan Ninjak. De huidige versie vind ik een stuk beter dan die van een tijd geleden. Waar we toen te maken hadden met een derde rangs James Bond met zwaarden zien we nu de avonturen van een Ninja Captain Marvel Shazam, die naast de problemen van een superheld ook moet kampen met de problemen van de puberteit (hé, waar heb ik dat meer gehoord!). Niet bijster origineel, maar wel heel goed uitgewerkt, dat kun je aan iemand als Kurt Busiek wel overlaten. Helaas is deze serie ondertussen alweer gestopt.
Samengevat ben ik van mening dat Fabian Nicieza zijn hoge verwachtingen niet waar heeft kunnen maken. Enkele series zijn toppers (Dr. Tomorrow, Ninjak, Magnus), maar het merendeel moet het echt ruimschoots afleggen tegen de eerdere incarnaties. Zelfs als je ze niet afzet tegen het hoge niveau van de eerste Valiant comics kom ik tot de conclusie dat het huidige peil van de Acclaim comics bedroefend laag is. Wanneer een Beavis & Butthead-achtige comic als Quantum & Woody je beste verkoopcijfers binnenhaalt, denk ik dat je toch maar eens heel kritisch naar de rest van de “line-up” moet gaan kijken. Ik denk dat Acclaim en Fabian heel snel verbetering in de kwaliteit aan moeten brengen, anders zie ik ook deze poging om het Valiant Universum op te zetten wederom falen. En om eerlijk te zijn: voor een heleboel titels zou dat echt geen gemis zijn!!!!!!!!!!!!!!!