De locatie, een bowlingcentrum annex restaurant in Breda. De
participanten, Dennis, René en de makers van Ash, Joe Quesada en Jimmy Palmiotti. De
sfeer, twee Amerikanen die vooral geïnteresseerd blijken te zijn in bier en blonde
serveersters. Het is voor beide heren moeilijk om hun aandacht bij het interview te
houden. Zowel Joe als Jimmy blijken echter geen blad voor de mond te nemen. Dit alles
leide tot een ontspannen gesprek waar af en toe wel eens van de normale gang van zaken
werd afgeweken.
Bij de antwoorden staat JQ voor Joe Quesada en JP voor Jimmy Palmiotti.
Joe en Jimmy, welkom in Breda. Kunnen jullie om te beginnen
allebei je personalia vertellen?
JQ: Ik ben geboren in de wijk Manhattan. Ik ben een echte New Yorker. Mijn leeftijd
is 33 jaar. Om precies te zijn zag ik op 12 januari 1962 het levenslicht.
JP: Ook ik kom uit New York. Alleen ben ik uit een ander deel van de stad afkomstig., namelijk uit Brooklyn, het hardste gedeelte van The Big Apple. Ik ben geboren op 14 augustus 1961.
Welke comics hebben tijdens jullie jeugd de meeste indruk op
jullie gemaakt?
JP: Daar kan ik kort en bondig op antwoorden. De eerste twee comics die ik onder
handen kreeg waren Superman en een Fantastic Four. Ik weet nog goed dat ik daar direct door
gegrepen werd.
JQ: Mijn eerste comic die ik las was Spider-Man #98, getekend door John Romita. Ik kreeg die comic van mijn vader.Het was een verhaal dat waarschuwde voor de gevaren van drugs. Mijn vader dacht dat ik op die manier de boodschap wel zou begrijpen. Nou, de boodschap heb ik wel door gekregen, maar dat was wel de boodschap dat ik comics geweldig vond.
Als jullie personen in een comic hall of fame op zouden mogen
late nemen, wie zouden jullie dan voordragen?
JQ: (hier gelijk op inspringend): Joe Delphini. Dat is namelijk de meest
onderschatte tekenaar aller tijden. Terwijl mensen als Kirby en Kubert
alle lof krijgen werd Delphini vergeten, terwijl hij minstens zo goed, en naar mijn
bescheiden mening zelfs beter was. Het is echt erg om te zien, hoe het feit dat hij niet
de eer kreeg die hij verdiende, van deze kunstenaar een hele verbitterde oude man heeft
gemaakt. Maar hij wordt door mij aanbeden. De tweede waar ik direct aan moet denken is een
andere grootheid, namelijk Al Williamson.
JP: Wat heb jij toch altijd met die Joe Delphini? Bij elk interview en bij elke gelegenheid zit je te vertellen dat hij zon geweldige artiest was, Ik vind hem wel goed, maar niet zo heel bijzonder.
JQ: Daar verschillen we dan van mening over. Voor mij is hij een van de allergrootsten.
Ik kan jullie lezers trouwens vertellen dat ik Delphini gestrikt heb om een pin-up voor
ons te doen in Ash. Ik ben daar erg blij mee en ik weet zeker dat jullie er versteld van
zullen staan.
JP: Ik zal maar naar de originele vraag terugkeren. Eh, ja, ook ik kan maar twee mensen
bedenken die ik op een voetstuk wil plaatsen. Dat is op de eerste plaats Jim Steranko. De
delen van X-Men die hij getekend heeft zijn goed, maar
de absolute hoogtepunten waren zijn Captain America
verhalen en natuurlijk Nick Fury, Agent of Shield. De andere naam die ik wil noemen is die
van Frank Frazetta. Geweldige tekenaar, hij was zijn tijd ver vooruit.
Zijn er mensen uit de huidige generatie stripmakers die jullie
bewonderen?
JQ: Ja hoor, verscheidene. Ik hou het op de drie Ms: Miller, Moebius en
Mignola.
JP: Dan blijf ik dit keer in je spoor. Voor mij zijn het maar twee Ms. Mike Mignola vind ik echt te gek. Niemand gebruikt schaduwen zoals hij. Mijn absolute held van dit moment is een Europeaan. Misschien kennen jullie hem wel, zijn naam is Milo Manara. Alles wat van hem uitkomt koop ik dezelfde dag nog.
Hoe zijn jullie trouwens in de comic branche terecht gekomen?
JQ: Bij mij ging het erg snel. Ik kwam eens in een comic shop en zag daar het
tweede deel van Frank Millers Dark Knight Returns
liggen. Het geheel sprak mij wel aan en ik nam de eerste twee delen mee naar huis. Om het
kort te zeggen: I was blown away. Op dat moment wist ik dat ik ook comics
wilde maken voor mijn beroep. Iets later kocht ik ook Watchman #2 van Moore en Gibbons (geweldige tekenaar trouwens) en dit bevestigde mijn idee
alleen maar. Weer iets later kocht ik een partij comics en om eerlijk te zijn was dat
allemaal troep. Ik was zo teleurgesteld dat ik direct zelf begon te tekenen en te
schilderen. Aan de hand van mijn poortfolio werd ik snel door DC ingehuurd. Mijn eerste
werk was Spelljammer, een TSR titel die door DC uit werd gegeven.
JP: Met mij ging het normaler. Ik ging in New York naar de kunst academie en specialiseerde me in cartoons. Hierna deed ik wel comic werk, maar kreeg geen vermeldingen. Mijn eerste werk waar wel mijn naam bijstond stamt uit 1988. Dat was Ghost Rider. Deed ik samen met Mark Texeira.
Zijn er nog mensen waar jullie graag mee samen zouden willen
werken?
JP: Cindy Crawford! Of bedoel je meer op comic gebied? Oh, u, mmm, wat dacht je van
Jim Steranko en Al Williamson.
JQ: Het allerliefste zou ik eens iets met Steven Spielberg willen doen. Op wat voor gebied dan ook. Dat lijkt me een geweldige ervaring. In de comic wereld zijn er ook genoeg mensen. Frank Miller is er één. Steve Dillon vind ik ook geweldig. Als we over schrijvers praten komen er twee direct bij me boven. Dat zijn Peter David en James Robinson. Robinsons Starman kan ik trouwens iedereen aanraden! Oh, en als ik dan toch leestips aan het geven ben dan kun je ook Preacher op je maandelijkse bestellijst zetten. Absoluut één van de allerbeste comics van het moment!
Jimmy, even een vraag voor jou alleen. Over welke tekenaar inkt
je het liefst?
JP: Das een makkelijke vraag. Over Joe natuurlijk! Maar ook Sal Buscema is
heel prettig voor een inkter om mee te werken.
JQ: Je vergeet Denys Cowan. Er is niemand die Denys beter inkt dan jij, Jim.
JP: Dank je, ja. Denys was ik even vergeten, maar met hem kan ik inderdaad heel goed samenwerken. Ik werk het liefst met tekenaars die een gedeelte van het werk aan de inkter overlaten. Er moet een bepaalde artistieke vrijheid zijn. Dan kan ik me het beste uiten en komt het beste in mij naar boven. Ik denk dat dat heel erg in het resultaat tot uitdrukking komt.
Vind je dat de rol van de inkter onderschat wordt?
JP: Bij mij is dat niet het geval, maar dat komt, denk ik, omdat ik een van de
bekendste inkters ben en daarnaast ook teken- en schrijfwerk doe. Ik ken wel vele anderen
die in mijn ogen niet gewaardeerd worden en alleen maar als het hulpje van de tekenaar
gezien worden. Maar zo eenvoudig liggen de zaken niet. De inkter is en essentieel deel van
het team.
Maar, zoals je zelf al aangeeft, heb je al comics en trading
cards getekend. Waarom keer je dan steeds naar het inkten terug? Veel inkters die eenmaal
zijn gaan tekenen inkten nu niet meer.
JP: Je doelt op Vampirella #0. Dat si inderdaad
een comic die ik helemaal getekend heb en ik was ook best tevreden met het resultaat.
Waarom teken ik dan niet meer comics? De waarheid is dat ik me op dit moment niet
comfortabel genoeg voel met tekenen om regelmatig iets af te leveren. Maar dat komt nog
wel. Ik heb best wat plannetjes en ik ga op den duur zeker zelf iets voor Event tekenen.
Op dit moment stopt het interview even. Het bier is namelijk op en onze twee Amerikaanse gasten kijken beteuterd naar hun lege glazen. Na wederom enkele Palmpjes besteld te hebben en Joe en Jimmy van de serveersters te hebben losgerukt kan het gesprek weer verder gaan.
Joe en Jimmy, jullie maken vrij veel covers voor andere series en
uitgeverijen. Waarom doen jullie dat en hoe besluiten jullie welke aanbieding te
accepteren en welke af te slaan?
JQ: Waar jij nu aan denkt is niet de reden. We doen het niet voor het geld, er
liggen andere redenen aan ten grondslag. De grootste drijfveer is gewoon plezier. We
vinden het te gek om sommige covers te maken. Veel covers maken we voor vrienden van ons.
Die doen we uiteraard voor niets. Met de jongens van Chaos! En Bill Tucci (Shi, red.) gaan
we vaak stappen en soms komt er dan een idee naar boven.
JP: Ik doe graag een cover van een figuur dat ik wil behandelen. Het is een mooie manier om uit te proberen of ik iets met zon figuur kan. Een andere reden kan exposure zijn. Hoewel Ash best goed verkoopt is het slim om eens in de zoveel tijd een omslag voor een Image titel of een X comic te doen. Dan weten weer een heleboel mensen dat je nog leeft!
JQ: Ik heb trouwens nog een andere reden. Ik ben de king of chromium. Geen enkele andere tekenaar heeft zoveel chromium covers gemaakt als ik. Ik vind het een geweldig materiaal en ik wil steeds iets nieuws uitproberen om ooit de ultieme chromium cover te maken. Elke kans die ik dus krijg om een chromium cover te maken grijp ik ds aan. Dat is de reden dat ik bijvoorbeeld Double Edge Omega voor Marvel heb gedaan.
Nog iets over covers. Hoe hebben jullie de broers Hildebrandt
voor de cover van Ash #5 weten te strikken?
JQ: Dat is een goed verhaal. Naast tekenaar ben ik ook muzikant. De drummer uit
mijn band werkt in een bloemenwinkel en op en dag belde er iemand die bloemen bezorgd
wilde hebben naar een G. Hildebrandt. Mijn vriend maakte toen een grapje en vroeg of dat
de beroemde schilder was. Inderdaad, kreeg hij als antwoord. Mijn vriend belde direct op
en liet in het gesprek vallen dat hij mijn gabber was. Greg was razend enthousiast, want
Ash bleek zijn favoriete comic te zijn, weet je. Zo kwamen we in contact en dat contact is
tot een vriendschap uitgegroeid. Ze hebben zelfs een figuur voor Ash ontwikkeld.
JP: Joe, vertel ze het zwabber verhaal. Niemand vertelt het zwabber verhaal zoals jij.
JQ: O.k., o.k. Voordat Greg en Tim bekend werkten ze allebei in een porno bioscoop. Tim verkocht daar de kaartjes. Greg stond daar bekend als de zwabber. Hij moest namelijk de hokjes na gebruik schoonmaken en daarom liep hij vaak een hele dag met een zwabber rond.
JP: Als je trouwens denkt dat wij aardig kunnen drinken dan moet je Greg en Tim eens zien. Die drinken je echt arm. Je ziet het niet aan hun tekenwerk. Ze hebben trouwens net een
X-Men 2099 special voor Marvel gemaakt (X-Men 2099 Oasis, red.). Het is het mooiste wat ik de afgelopen tien jaar gezien heb.
Hoe is Ash eigenlijk bedacht, waarom hebben jullie voor een
brandweerman gekozen?
JQ: Omdat het de enige overgebleven helden in de wereld zijn. Wie zou je anders nog
op kunnen noemen? Politici zijn niet te vertrouwen en agenten worden omgekocht.
Brandweermannen zetten hun leven op het spel voor onbekenden. Ze doen het allemaal zonder
aanzien des persoons. Ik heb Ash trouwens aan enkele brandweerlieden laten lezen en ik was
echt heel erg blij dat ze het goed vonden. Er zijn er zelfs die nooit comics lazen maar nu
wel elke maand Ash in de winkel op gaan halen. Dat vind ik een hele eer.
Hoe lang hebben jullie over de ontwikkeling van het Ash personage
gedaan?
JQ: Bijna anderhalf jaar. Het was steeds maar ideeën aan elkaar doorgeven en zo
werd het figuur stukje bij beertje opgebouwd. Eigenlijk begon het idee na X-O Manowar #0
te spelen. Wist je trouwens dat Ash eerst bij Valiant uit zou uitkomen? Ben ik even blij
dat dat niet door is gegaan.
Je klinkt een beetje verbitterd ten opzicht van Valiant.
JQ (heel erg boos): Laat me je één ding vertellen en ik wil dat je dit in je
interview opneemt. Valiant is een samenscholing van aasgieren en dieven. Ik heb er echt
geen goed woord voor over. Iedereen heeft altijd zoveel over Marvel te zeuren maar bij
Marvel krijg ik altijd een week nadat ik mijn werk heb ingeleverd netjes mijn geld. Weet
je hoelang het geduurd heeft voordat ik van Valiant mijn geld voor Ninjak #1 heb gehad?
Bijna twee jaar!
Tja, als ze aan je geld komen...
JQ (valt direct in de rede): Maar dat is niet het ergste. Laat ik het jullie maar
vertellen. Toen ik pas bij Valiant kwam was er niets aan de hand. Het bedrijf was in
opgang en Jim Shooter leidde de organisatie erg goed. Zoals
jullie weten is Shooter op een niet al te nette manier
weggewerkt. Toen Bob Layton de toko overnam werd alles ineens heel anders. Ik heb Ninjak
ontwikkeld en dan is het gebruikelijk dat je en klein percentage van de opbrengst van de
figuur krijgt als ontwerper. Dat is bij elke uitgeverij zo, zelfs bij Marvel. Bij Jim was dit geen probleem geweest, maar Bob begon ineens heel
moeilijk te doen. Na veel vijven en zessen kwamen we er uiteindelijk toch uit. Ik was blij
en dacht dat het een incident was. Maar ik kwam bedrogen uit. Enkele dagen later
veranderde Valiant enkele kleine details aan Ninjak, waardoor het contract dat we hadden
waardeloos werd. Walgelijke praktijken.
Tja, als ze...
JQ (wederom in de rede vallend): Trouwens, je denkt toch niet dat Layton, Massarsky
en de rest van die dieven alle Valiant figuren zelf hebben verzonnen? Ik dacht het niet!
Bloodshot bijvoorbeeld is het idee van een paar jongens die op dat moment bij Valiant
werkten. Waar dacht je dat die gasten nu werkzaam zijn? In een hoge positie bij Valiant?
Dacht het niet. De meeste werken nu bij McDonalds of Burger King, terwijl Valiant met
Bloodshot zijn zakken heeft gevuld. Zulke mensen zijn het dus. Druk dat maar, ze weten hoe
ik over ze denk en dat mag best in Europa bekend worden.
Even terug naar Ash. Hoe is de werkverdeling voor een nummer van
jullie serie?
JP: We hebben samen de achtergrond en de wereld van Ash gepland. De eerste twaalf
delen weten we precies wat er gaat gebeuren. We schrijven samen, we zijn elkaars
klankbord. Als we schrijven dan zitten we bij elkaar. Tekenen en inkten doen we thuis, we
zitten niet bij elkaar in een studio.
Wat kunnen we de komende tijd van Event verwachten?
JQ: We gaan natuurlijk gewoon door mat Ash, in januari verschijnt het nul nummer
van deze serie. Verder zal in maart de reeds aangekondigde Kid Death en Fluffy special
uitkomen. We hadden wat problemen met de cover tekenaar, maar die zijn nu opgelost. Het
binnenwerk is al meer dan een jaar klaar dus we moeten het een beetje updaten.
JP: Ja, want wij hadden O.J. Simpson schuldig verklaard!
JQ: Verder hebben we een mini serie in april gepland. De serie heet 22 Brides. Het worden vier delen. Ik wil niet te veel verklappen, maar de makers wil ik wel vertellen. Schrijver wordt Fabian Nicieza. De tekenaar is een nieuweling, zijn naam is Scott Lee en hij is echt geweldig.
Aha, Event geeft dus niet alleen comics van jullie hand uit?
JP: Dat is ook nooit de bedoeling geweest, maar we willen wel de vinger aan de pols
houden. Op dit moment zijn we druk bezig met nieuw talent te zoeken.
JQ: En dat valt echt niet mee. Jimmy en ik willen mensen met een eigen stijl. Ik heb geen behoefte aan iemand die net zo als ik tekent. Of aan de zeshonderdtweeëndertigste Jim Lee kloon. Maar we willen niet te snel groeien. Laten we eerst maar eens een goed fundament bouwen en vandaar uit verder gaan. We hoeven geen Marvel te worden. Wij zijn er om in de eerste plaats onszelf en de fans te plezieren en niet om miljoenen dollars te verdienen.
JP: Hoewel we daar niets op tegen hebben. Iets anders wat we aan het onderzoeken zijn is de mogelijkheid om andere makers hun eigen serie onder het Event label uit te laten geven. Daar is nog niets definitiefs over, maar we zijn bezig.
Hoe bevalt het self publishing jullie eigenlijk?
JQ: Het is heel erg veel werk. Naast alle artistieke verplichtingen moeten we nu
ook de financiële en commerciële zaken regelen. Maar we hebben nu wel de controle die we
wilden hebben en dat is iets wat een heel tevreden gevoel geeft. We hadden Ash ook bij een
andere uitgeverij kunnen stallen. We hebben er echter voor gekozen om alles in eigen
beheer te houden en alles met onze eigen spaarcenten te financieren.
Heeft het drukke schema ermee te maken dat Ash maar één keer in de twee maanden verschijnt? JP: Een beetje. Het gaat meer om kwaliteitscontrole. Het is voor ons onmogelijk om elke maand een comic te maken die aan onze eisen voldoet. Natuurlijk kunnen we elke maand een slechte comic produceren, maar dat doet Marvel al genoeg, dus waarom zouden we daarin mee gaan.
JQ: Ja inderdaad, latende grote jongens de troep uitgeven. Wij kiezen voor kwaliteit in plaats van kwantiteit!
O.K. jongens, hartstikke bedankt voor jullie tijd. Hoe bevalt
deze beurs in Breda jullie trouwens. Is hij te vergelijken met een beurs in de Verenigde
Staten?
JQ: Deze beurs bevalt ons prima. De fans hier zijn rustiger, aardiger en vooral
beleefder. Ik weet dat ik hier niet zo heel bekend ben, maar iedereen laat me rustig mijn
gang gaan. Als ik boeken aan het bekijken ben kan ik dat rustig doen. Als ik wil eten hoef
ik me niet op te sluiten. Het is een verademing.
JP: Zeker weten. In de VS. kan Joe niet eens rustig naar het toilet. Fans achtervolgen hem en duwen comics onder de deur van het toilet door, zodat hij ze daar kan signeren. Het is gewoon belachelijk. We hebben daar gewoon geen privacy. Gelukkig is het hier anders.
En met deze laatste wijze woorden namen we afscheid van het duo Quesada en Palmiotti. Na de laatste slok van hun drankjes genomen te hebben stortten beide heren zich in het Bredase nachtleven.
Joe Quesada |
Jimmy Palmiotti |
Ash | Ash |
The Ray mini serie | Vampirella |
Ninjak | 22 Brides |
X-O Manowar | Painkiller Jane |